Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, nisan ayına ilişkin üretici ve market fiyatlarındaki değişimleri değerlendirdi. Açıklamalar, gıda enflasyonu ve üreticinin yaşadığı zorlukları bir kez daha gözler önüne serdi. Bayraktar, marketlerde 39 üründen 28'inde fiyat artışı yaşanırken, üreticide 31 üründen 17'sinde fiyat düşüşü görüldüğünü belirtti. Bu durum, üretici ve tüketici arasındaki makasın açıldığını ve aracıların kâr marjlarını artırdığını gösteriyor.
Üretici Market Arasındaki Uçurum: Hangi Ürünlerde Fark Şaşırtıyor?
Bayraktar'ın açıklamalarına göre, üretici ve market arasındaki en yüksek fiyat farkı %256 ile havuçta görüldü. Havucu, %230 ile marul, %222 ile kuru soğan, %219 ile kuru fasulye ve %216 ile nohut takip etti. Bu oranlar, tarladan sofraya ulaşana kadar ürünlerin fiyatlarının ne kadar arttığını açıkça ortaya koyuyor. Üreticinin emeğinin karşılığını alamaması ve tüketicinin yüksek fiyatlarla karşılaşması, sürdürülebilir bir tarım politikası için acil çözümlerin gerekliliğini vurguluyor.
Nisan ayında marketlerde en çok fiyatı artan ürün %43 ile karnabahar oldu. Karnabaharı, %28 ile havuç, %22 ile maydanoz, %20 ile limon ve %17 ile marul izledi. Fiyatı en çok düşen ürün ise %36 ile salatalık oldu. Salatalıktaki düşüşü, %30 ile patlıcan, %28 ile domates, %22 ile sivri biber ve %12 ile kabak takip etti.
Üreticide Fiyatlar Neden Düşüyor?
Üreticide ise durum farklı. 31 ürünün 8'inde fiyat artışı görülürken, 17'sinde fiyatlar geriledi. 6 üründe ise fiyat değişimi yaşanmadı. En çok fiyat düşüşü %59 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki düşüşü, %42 ile patlıcan, %41,5 ile kuru soğan, %27 ile sivribiber, %26 ile domates ve %21 ile limon izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı ise %100 ile kuru kayısıda yaşandı. Kuru kayısıdaki artışı, %33 ile fındık, %31 ile elma, %13 ile Antep fıstığı takip etti.
Bayraktar, üreticideki fiyat değişimlerinin nedenlerini de açıkladı. Zirai don afetinden etkilenen kayısıda fiyatların arttığını ancak bu durumun üretici gelirine yansımadığını belirtti. Havaların ısınmasıyla birim alandan alınan verimin artması ise salatalık, patlıcan, sivri biber ve domates gibi ürünlerin arzını artırarak üretici fiyatlarını düşürdü. Kuru soğanda ise ekim alanlarının artması ve yüksek rekolte beklentisi fiyatların düşmesine neden oldu.
Fındık fiyatlarındaki artışın zirai don, Antep fıstığı fiyatındaki düşüşün ise kuraklık sebebiyle yaşandığını belirten Bayraktar, tarımsal üretimdeki risklerin ve iklim değişikliğinin etkilerinin altını çizdi.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın açıklamaları, Türkiye'de tarım sektörünün ve gıda piyasasının karşı karşıya olduğu zorlukları bir kez daha gözler önüne seriyor. Üreticinin desteklenmesi, aracıların kâr marjlarının kontrol altına alınması ve sürdürülebilir tarım politikalarının uygulanması, hem üreticinin hem de tüketicinin refahı için hayati önem taşıyor. Aksi takdirde, gıda enflasyonu ve üretici gelirlerindeki düşüş gibi sorunlar derinleşmeye devam edecek.
