Boğaziçi Üniversitesi Akademisyenleri ve Mezunlar Derneği (BÜMED) tarafından düzenlenen "Değişim Arifesinde Üniversite" etkinliği, üniversitelerin dünü, bugünü ve yarınını tartışmaya açtı. Harvard Üniversitesi'nden Cemal Kafadar'ın açılış konuşmasıyla başlayan etkinlikte, yükseköğretimi yeniden yapılandırma ve üniversite yönetimlerinde bileşenlerin rolü gibi önemli konular ele alındı. Etkinlik, Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda gerçekleşti.
Üniversitelerde Özgürlükler Tartışması
Açılış konuşmasında Cemal Kafadar, üniversite gençliğine teşekkür ederek başladı ve protesto hakkının kullanımının sekteye uğramasını eleştirdi. Türkiye'yi eleştirenlerin Batı hayranı olduğu yargısını reddeden Kafadar, Avrupa ve Amerika'daki özgürlüklerin de sorgulanması gerektiğini vurguladı. "Donald Trump'tan öncesi mükemmel miydi?" sorusunu sorarak, Trump'ın sadece akademik özgürlüğe yönelik bazı tehditlerin farkına varılmasını sağladığını belirtti.
Kafadar, Amerika'daki "perspektif çeşitliliği" adı altında üniversitelerde uygulanan yeni bir "kapsayıcılık" türüne de değindi. Bu sistemin, "ırk ve cinsel yönelim açısından avantajlı, woke, feminist olmayan" kişilerin lehine olduğunu ve Türkiye'deki yansımalarının da dikkate alınması gerektiğini ifade etti.
Yükseköğretimde Yeniden Yapılanma Mümkün Mü?
Betül Tanbay'ın moderatörlüğünü yaptığı "Yükseköğretimi Yeniden Yapılandırma" panelinde, İstanbul Barosu'ndan İbrahim Kaboğlu, asimetrik anayasa değişikliği sürecini değerlendirdi. Kaboğlu, 2007 Anayasası öncesindeki özgürlükçü süreçte kadın, işçi ve Kürt hareketlerinin itici güçler olduğunu hatırlatarak, toplumsal etkenlerin belirleyici olduğunu vurguladı. 2007'den sonra yukarıdan dayatılan bir sürece geçildiğini söyleyen Kaboğlu, 2017 Anayasası kurgusunu 200 yıllık cumhuriyet anayasacılığı mirasının reddi olarak değerlendirdi.
Kaboğlu, mevcut durumun 2017'deki yıkımı fark edememekle yakından ilgisi olduğunu ve bunun yeniden inşayı zorlaştırdığını belirtti. Gençlerin 1982 Anayasası'nda dokunulmayan haklarla bugün hak ve özgürlük iddiasında bulunduğunun altını çizen Kaboğlu, bunları korumanın diyaloga girecek makam bulunmaması sebebiyle 2017'den önceye göre çok daha zor olduğunu söyledi. Kaboğlu, sözlerini eylemlerde tutuklanan gençlerin değil, onları tutuklayanların suç işlediğini belirterek bitirdi.
Üniversite Yönetimlerinde Bileşenlerin Rolü Ne Olmalı?
Gazeteci Murat Sabuncu'nun moderatörlüğünü üstlendiği ikinci oturumda, üniversite yönetiminde bileşenlerin rolü tartışıldı. Boğaziçi Üniversitesi Politika bölümü öğrencisi Naz Şen, üniversite gençliğinin içinde bulunduğu süreci aktardı ve her üniversitede bir Öğrenci Temsilciliği Kurulu (ÖTK) yapısının gerekliliğinden bahsetti. Boğaziçi Üniversitesi'nde Boğaziçi Üniversitesi LGBTİ+ Çalışmaları Aday Kulübünün kapatılmasının ve kimliklerin ortadan kaldırılmasının kabul edilemez olduğunu belirten Şen, Cinsel Tacizi Önleme Komisyonu'nun (CİTÖK) atanmış yönetimce sistematik olarak işlevsizleştirilmesine de dikkat çekerek bunu üniversite öğrencilerinin alansızlaştırılma problemine bir ek olarak nitelendirdi.
Eğitim Sen'den Filiz Demircan, Boğaziçi Üniversitesi'nde geçirdiği 12 yılın büyük kısmında işyeri temsilcisi olduğunu söyleyerek yönetimin idari personele yönelik tavrını aktardı. Kurum hafızasının kurum kültürünü taşıdığını söyleyen Demircan, idari personelin uzaklaştırılmasının bunu yok ettiğini belirtti.
Sonuç
"Değişim Arifesinde Üniversite" etkinliği, Türkiye'deki yükseköğretim sisteminin karşı karşıya olduğu sorunları ve çözüm önerilerini tartışmaya açarak önemli bir platform oluşturdu. Üniversitelerin geleceği, akademik özgürlükler, öğrenci hakları ve yönetimde bileşenlerin rolü gibi konularda yapılan değerlendirmeler, üniversitelerin daha demokratik, özgürlükçü ve katılımcı bir yapıya kavuşması için yol gösterici olabilir. Etkinlik, gençlerin mücadeleden vazgeçmeyeceği ve üniversitelerin daha iyi bir geleceğe doğru ilerleyeceği umudunu pekiştirdi.
