Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nu ziyareti sonrası yaptığı açıklamalar gündeme bomba gibi düştü. Yavaş'ın özellikle "atfı cürümün ne olduğuna baksınlar" şeklindeki ifadeleri merak uyandırdı. Peki, Mansur Yavaş neyi kastetti, atfı cürüm tam olarak nedir ve Yargıtay bu konuda nasıl kararlar vermiştir? İşte tüm detaylar...

Atfı Cürüm Nedir?

Atfı cürüm, bir kimseye işlemediği bir suçu isnat etmek anlamına gelir. Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) bu durum, hakaret suçunun bir türü olarak değerlendirilir ve cezalandırılır. Bir kişinin, bir başkasına yönelik olarak, o kişinin işlemediği bir suçu işlediği yönünde iddialarda bulunması, atfı cürüm olarak kabul edilir. Bu suçun oluşabilmesi için isnat edilen suçun somut ve belirli olması gerekir. Genel nitelikteki suçlamalar (örneğin, "dürüst olmayan bir insan") atfı cürüm olarak değerlendirilmez.

Atfı cürüm suçu, sadece sözlü veya yazılı olarak değil, aynı zamanda davranışlarla da işlenebilir. Örneğin, bir kişinin bir başkasının üzerine suç aleti atması veya o kişinin suç işlediğini ima eden hareketlerde bulunması da atfı cürüm olarak kabul edilebilir. Bu suçun mağduru, isnat edilen suçun gerçek olmadığına inanıyorsa, fail hakkında şikayette bulunabilir ve yargılama süreci başlayabilir.

Yargıtay Kararları Ne Diyor?

Yargıtay, atfı cürüm suçunun unsurlarının oluşup oluşmadığını değerlendirirken, olayın tüm koşullarını dikkate alır. Yargıtay kararlarına göre, bir isnadın atfı cürüm olarak kabul edilebilmesi için, isnat edilen fiilin belirli ve somut olması, isnat edilen kişinin bu fiili işlemediğinin bilinmesi veya ispatlanması gerekir. Ayrıca, isnadın kamuoyu önünde veya birden fazla kişinin duyabileceği bir ortamda yapılması da suçun oluşması için önemlidir. Yargıtay, siyasi tartışmalar sırasında yapılan eleştirilerin, ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine de dikkat çeker. Ancak, eleştirilerin hakaret boyutuna ulaşması veya kişisel saldırı içermesi durumunda, atfı cürüm suçunun oluşabileceğine hükmeder.

Yargıtay'ın bu konudaki bazı önemli kararları şunlardır:

• Bir kişinin, bir başkası hakkında "rüşvet alıyor" şeklinde somut bir iddiada bulunması, atfı cürüm olarak kabul edilir.
• Bir siyasetçinin, rakibi hakkında "yolsuzluk yapıyor" şeklinde genel bir eleştiride bulunması, ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilir.
• Bir işverenin, çalışanını hırsızlıkla suçlaması ve bu durumu diğer çalışanlarla paylaşması, atfı cürüm olarak kabul edilir.

Mansur Yavaş Neyi Amaçladı?

Mansur Yavaş'ın bu açıklaması, Ekrem İmamoğlu'na verilen hapis cezası ve siyasi yasak kararının ardından geldi. Yavaş'ın "atfı cürümün ne olduğuna baksınlar" şeklindeki sözleri, kararı veren hakim ve savcılara yönelik bir eleştiri olarak yorumlanabilir. Yavaş, İmamoğlu'na isnat edilen suçun gerçek olmadığını ve bu nedenle İmamoğlu'na haksız bir şekilde ceza verildiğini ima etmiş olabilir. Bu açıklama, aynı zamanda kamuoyunun dikkatini bu konuya çekmek ve adaletsizliğe karşı bir duruş sergilemek amacıyla yapılmış olabilir.

Bu durum, Türkiye siyasetinde yeni bir tartışma başlatmış ve atfı cürüm kavramının daha geniş kitleler tarafından öğrenilmesine vesile olmuştur. Siyasi arenada bu türden hukuki kavramların gündeme gelmesi, kamuoyunun hukuk bilincinin artmasına katkı sağlayabilir. Ancak, bu tür tartışmaların siyasi gerginliği artırma potansiyeli de bulunmaktadır.